【Phiên dịch Nhật – Việt】Khuyết tật hàn và các biện pháp khắc phục – Từ kinh nghiệm phiên dịch tiếng Nhật ở xưởng hàn xì

2025.04.18

Bạn đã có kinh nghiệm phiên dịch tiếng Nhật ở xưởng hàn xì trong ngành sản xuất ô tô chưa? Chắc hẳn không ít lần các bạn gặp phải những tình huống dịch có quá nhiều từ ngữ chuyên môn ngành hàn và không biết dịch thế nào cho chính xác từ tiếng Nhật sang tiếng Việt. Nếu không truyền đạt một cách dễ hiểu và chính xác cho thực tập sinh người Việt, các khuyết tật hàn có thể phát sinh, dẫn đến việc sản phẩm không giao đúng thời hạn hoặc chi phí sửa chữa trở nên đắt đỏ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu chi tiết cách dịch các khuyết tật hàn và biện pháp khắc phục từ tiếng Nhật sang tiếng Việt. Hãy cùng LJ services nâng cao kỹ năng phiên dịch tiếng Việt tại xưởng hàn xì.

Hàn là gì?

Nếu định nghĩa đơn giản thì hàn là phương pháp nối hai hoặc nhiều bộ phận kim loại bằng cách sử dụng nhiệt, áp suất và vật liệu phụ (giống như chất kết dính).

 Khuyết tật hàn là gì?

Khuyết tật hàn là các vấn đề hoặc lỗi xảy ra trong quá trình hàn, có thể xuất hiện trên bề mặt hoặc tồn tại bên trong mối hàn. Thông thường, “khuyết tật hàn” bao gồm các loại dưới đây.

  • Hình dạng mối hàn không đồng đều, độ dày của mối hàn không đủ, hàn lẹm chân và chảy loang
  • Rỗ khí bên trong mối hàn và rỗ khí bề mặt
  • Lỗi hàn ngấu – Lỗi ghép nối – Lỗi tích tụ xỉ hàn
  • Lỗi nứt trong hàn

Cách dịch tiếng Việt liên quan đến khuyết tật hàn và biện pháp khắc phục

Những khuyết tật hàn và các biện pháp khắc phục nên diễn đạt bằng tiếng Việt như thế nào? Chúng tôi đã tổng hợp từ bảng 3.1 đến bảng 3.4. Khi được yêu cầu phiên dịch liên quan đến hàn xì, khả năng cao sẽ gặp các thuật ngữ chuyên ngành sau đây. Hãy ghi nhớ và áp dụng trong thực tế tại xưởng dịch.

Hình dạng mối hàn không đồng đều, độ dày của mối hàn không đủ, hàn lẹm chân và chảy loang

ビード形状不良、のど厚不足、アンダカットおよびオーバラップ

日本語ベトナム語
種類しゅるい１　ビード形状けいじょうの不揃いふぞろい
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: コンジットケーブルの曲まがりを少すくなくする。
2: チップを交換こうかんする。
3: ワイヤ突出とつだし長ながさを短みじかくする。
4: 磁気吹じきふき対策たいさくをとる。		Loại 1: Hình dạng mối hàn không đều
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Giảm độ cong của dây dẫn mỏ hàn.
2: Thay chip hàn (contact tip).
3: Rút ngắn chiều dài nhô ra của dây hàn.
4: Thực hiện biện pháp khử từ tính.
種類しゅるい2　凸形でこけいビード（ビード幅はばが狭せまい）
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: アーク電圧でんあつを高たかくする。
2: ワイヤ径けいを太ふといものに換かえる。
3: ウィービング幅はばを広ひろくする。
4: 溶接速度ようせつそくどを遅おそくする。		Loại 2: Mối hàn lồi (chiều rộng mối hàn hẹp) Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Tăng điện áp hồ quang.
2: Thay dây hàn có đường kính lớn hơn.
3: Mở rộng biên độ di chuyển trái phải mỏ hàn.
4: Giảm tốc độ hàn.
種類しゅるい3　脚長きゃくちょうの不足ふそく
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 溶接電流ようせつでんりゅうを大おおきくする。
2: 溶接速度ようせつそくどを遅おそくする。
3: ウィービング幅はばを広ひろくする。
4: パス数すうを増ふやす。		Loại 3: Chân mối hàn không đủ
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Tăng dòng điện.
2: Giảm tốc độ hàn.
3: Mở rộng biên độ di chuyển trái phải mỏ hàn.
4: Tăng số lớp hàn.
種類しゅるい４　不等(ふとう)脚(きゃく)になる
（ビードの垂落たれおち）
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: トーチのねらい位置いちと角度かくどを合あわす。
2: パス数すうを増ふやす。
3: 溶接速度ようせつそくどを早はやくする。		Loại 4: Hai chân mối hàn không đều
(mối hàn bị chảy xuống)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Điều chỉnh vị trí mỏ hàn và góc hàn.
2: Tăng số lớp hàn.
3: Tăng tốc độ hàn.
種類しゅるい5　クレータ不良ふりょう
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: クレータフィラ条件じょうけんの調整ちょうせい。		Loại 5: Lỗi miệng hàn
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Điều chỉnh vật liệu lấp miệng hàn.
種類しゅるい6　ビードの溶落ようおち
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 断手だんしゅの隙間すきまを少すくなくする。
2: 溶接電流ようせつでんりゅうを下さげる。
3: 溶接速度ようせつそくどを早はやくする。
4: ウィービング幅はばを広ひろくする。		Loại 6: Mối hàn bị chảy
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Giảm khe hở giữa các mối nối.
2: Giảm dòng điện hàn.
3: Tăng tốc độ hàn.
4: Mở rộng biên độ di chuyển trái phải mỏ hàn.
種類しゅるい7　アンダカット
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 溶接速度ようせつそくどを遅おそくする。
2: 水平すいへいすみ肉溶接にくようせつではトーチのねらいを水平板側すいへいいたがわにする。
3: 電流でんりゅう・電圧でんあつを低くする。		Loại 7: Mối hàn cháy chân/ lẹm chân(undercut)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Giảm tốc độ hàn.
2: Khi hàn góc ngang, điều chỉnh vị trí của mỏ hàn hướng vào phía tấm ngang.
3: Giảm dòng điện và điện áp.
種類しゅるい8　オーバラップ
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 溶接電流ようせつでんりゅうを大おおきくする。
2: 溶接速度ようせつそくどを早はやくする。
3: アーク電圧でんあつを高たかくする。
4: ワイヤ突出とつだし長ながさを短みじかくする。		Loại 8: Mối hàn chảy loang (overlap)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1:Tăng dòng điện hàn.
2: Tăng tốc độ hàn.
3: Tăng điện áp hồ quang
4: Rút ngắn chiều dài nhô ra của dây hàn.


Rỗ khí bên trong mối hàn và rỗ khí bề mặt

ブローホール及びピット

日本語ベトナム語
原因げんいん１ 母材ぼざいの汚よごれ（油あぶら、ペイント、塗料とりょうなどが付着ふちゃく）
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 開先面かいさきめんの油あぶら・さび・塗料とりょう・水分すいぶん・酸化さんかスケールなどを完全かんぜんに取とり除のぞいから溶接ようせつを始はじめる。		Nguyên nhân 1: Vật liệu bị bẩn (dính dầu, sơn, nguyên liệu sơn v.v.)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Sau khi lấy sạch dầu, rỉ sét, nguyên liệu sơn, hơi nước, vảy oxit v.v. của bề mặt thì mới bắt đầu hàn.
原因げんいん2 ワイヤにさび・水分すいぶんが付着ふちゃく
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ワイヤをさびさせないよう保管ほかんに注意ちゅういする。		Nguyên nhân 2: Dây hàn dính rỉ sét, hơi nước Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Chú ý bảo quản để dây hàn không bị rỉ sét.
原因げんいん3 風かぜの影響えいきょうにする
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 衝立ついたてなどで防風処置ぼうふうしょちをとる。
2: 風かぜが強つよい時ときはガス流量りょうりょうを増ふやす。		Nguyên nhân 3: Ảnh hưởng của gió
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Dùng màn chắn hoặc các biện pháp chống gió.
2: Khi gió mạnh thì tăng lưu lượng khí.
原因げんいん4 ノズルがスパッタで詰つまっている対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ノズルに付着ふちゃくしたスパッタは、ノズル内面ないめんを傷きずつけないように取とり除のぞく。
2: ノズル内面ないめんにスパッタ付着防止剤ふちゃくぼうしざいを塗布とふする。		Nguyên nhân 4: Đầu phun của mỏ hàn bị tắc nghẽn bởi xỉ hàn
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Lấy xỉ hàn dính ở đầu phun sao cho không trầy xước mặt trong.
2: Bôi chất chống xỉ hàn (bắn tóe) mặt trong đầu phun.
原因げんいん5 ノズル―母材間距離ぼざいあいだきょりが大おおさすぎる。

対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ノズル―母材間距離ぼざいあいだきょりを25㎜いない保ほち、トーチ操作そうさをする。		Nguyên nhân 5: Khoảng cách giữa đầu phun và vật liệu quá lớn
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Giữ khoảng cách giữa đầu phun và vật liệu  trong phạm vi 25 mm và điều chỉnh thao tác mỏ hàn.
原因げんいん6 炭酸たんさんガスの　流量りゅうりょう　が少ない
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ボンベのゲージ圧あつが2～3kgf/cm２以下であれば、ボンベを交換こうかんする。
2: 外風がいふうに応おうじてガスの流量りゅうりょうを増ふやす。
3: ガス流量調整器りゅうりょうちょうせいきの加温かおんヒータを確認かくにんする。
4: ガスホースや接続部せつぞくぶのもれを点検てんけん、修理しゅうりする。		Nguyên nhân 6: Lưu lượng khí CO2 thấp
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Nếu áp suất đồng hồ bình khí dưới 2–3 kgf/cm², thay bình khí.
2: Tăng lưu lượng khí tùy theo gió bên ngoài.
3: Kiểm tra bộ làm nóng của bộ điều chỉnh lưu lượng khí.
4: Kiểm tra và sửa chữa các rò rỉ tại ống dẫn khí hoặc bộ kết nối.
原因げんいん7 ガスの品質ひんしつが悪わるい
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 溶接用炭酸ようせつようたんさんガス（3種しゅ）を使用しようする。		Nguyên nhân 7: Chất lượng khí không tốt
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Sử dụng khí CO2 dành cho hàn (3 loại).
原因げんいん8 ワイヤ突出とつだし長ながさが短みじかすぎる。（セルフシールドアーク溶接ようせつの場合ばあい）対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ワイヤ突出とつだし長ながさを30㎜以上いじょうにする。		Nguyên nhân 8: Chiều dài đầu hàn nhô ra quá ngắn (trong trường hợp hàn hồ quang không dùng khí gas)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Đảm bảo chiều dài đầu dây hàn nhô ra từ 30 mm trở lên.

Lỗi ngấu hàn – Lỗi ghép nối – Lỗi tích tụ xỉ hàn

スラグ巻き込み、溶込み不良、および融合不良

日本語ベトナム語
種類しゅるい１ 溶込ようこみ不良ふりょう・接合不良せつごうふりょう
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: ルート間隔かんかく、高たかさ、開先角度かいさきかくどを所定しょていの状態じょうたいに修正しゅうせいする。
2: 溶接電流ようせつでんりゅうを上あげる。
3: 適当てきとうな溶接速度ようせつそくどまで上あがる。
4: アーク長ちょうを短みじかめにする。
5: ワイヤの狙ねらい位置いちに注意ちゅういする。
6: ガスノッチや、前層ぜんそうの凹凸おうとつの著いちじるしいビード形状けいじょうは滑なめらかに仕上しあがる。
7: 裏うらはつり、表層初層ひょうそうしょそうの欠陥けっかんを除去じょきょする程度ていどまで行おこなう。		Loại 1: Lỗi ngấu hàn và lỗi ghép nối
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Điều chỉnh khoảng cách gốc (khoảng cách giữa 2 mép vật liệu cần hàn) , chiều cao, trạng thái yêu cầu của góc mở.
2: Tăng dòng điện hàn.
3: Tăng tốc độ hàn đến mức phù hợp.
4: Rút ngắn độ dài hồ quang.
5: Chú ý đến vị trí nhắm của dây hàn.
6: Hoàn thiện giọt hàn lồi lõm của lớp trước và vết xước bề mặt cắt thành bề mặt nhẵn.
7: Loại bỏ các khuyết tật ở lớp dưới cùng và lớp ban đầu trên bề mặt đến mức cần thiết.
種類しゅるい2 スラグ巻込まきこみ
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 前層ぜんそうのスラグは、完全かんぜんに除去じょきょする。
2: 溶接電流ようせつでんりゅうと溶接速度ようせつそくどを高たかめる、スラグの先行せんこうが生しょうじないようにする。
3: 開先角度かいさきかくどを広ひろくし、適正てきせいな運棒うんぼうができるようにする。		Loại 2: Tích tụ xỉ hàn
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Xỉ của lớp trước thì phải loại bỏ hoàn toàn.
2: Để tránh tích tụ xỉ hàn đầu dẫn cần tăng tốc độ hàn và dòng điện hàn.
3: Mở rộng góc mở để có thể di chuyển que hàn một cách hợp lý.

Lỗi nứt trong hàn

割れ

日本語ベトナム語
種類しゅるい１　ビードのたて割われ・よこ割われ
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 過大かだいな電流でんりゅう。
2: 過大かだいな溶接速度ようせつそくど。
3: 過大かだいなルート間隔かんかく。
4: 溶接順序ようせつじゅんじょに注意ちゅういする。		Loại 1: Nứt mối hàn dọc và nứt mối hàn ngang Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Dòng điện hàn quá lớn.
2: Tốc độ hàn quá cao.
3: Khoảng cách gốc (khoảng cách giữa 2 mép vật liệu cần hàn) quá lớn.
4: Chú ý đến thứ tự hàn
種類しゅるい2　梨形割なしかたちわれ
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 開先角度かいさきかくどが狭せますぎる。
2: 溶接電流ようせつでんりゅうが大おおさすぎる。
3: 溶接速度ようせつそくどが速はやすぎる。		Loại 2: Nứt hình quả lê
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Các góc mở quá hẹp.
2: Dòng điện hàn quá lớn.
3: Tốc độ hàn quá nhanh.
種類しゅるい3　サルファクラック（いおう割われ）
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 過大かだいな溶接入熱ようせつにゅうねつ。
2: 母材ぼざいが悪わるい（いおうが多おおい）		Loại 3: Nứt do lưu huỳnh
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Nhiệt đầu vào hàn quá lớn.
2: Vật liệu không đạt chuẩn (chứa nhiều lưu huỳnh).
種類しゅるい４　クレータ割われ
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: クレータ処理しょりを完全かんぜんにする。
2: 溶接金属ようせつきんぞくを盛もり上あげる。		Loại 4: Nứt ở miệng hàn
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Hoàn thiện xử lý miệng hàn.
2: Đắp kim loại hàn.
種類しゅるい5　ビード下割したわれ・上端割じょうたんわれ・ルート割われ（低温割ていおんわれ）
対策たいさくは下記かきのとおりです。
1: 予熱よねつおよび後熱ごねつをする。
2: 溶接入熱ようせつにゅうねつが低ひくすぎる。
3: 継手だんしゅを清浄せいじょうにする。これは塗料とりょう、赤あかさびの中なかに含有がんゆうされている水素量すいそりょうを減少げんしょさせるためである。
4: 錆さびたり、濡もれたりしたワイヤを使用しようしない。
5: ガスシールドを十分じゅうぶんにして空気くうきの巻まき込こみを防止ぼうしする。
6: ピーニングを施ほどこす。
7: ルート割われについては裏当うらあて金きんの密着みっちゃくが悪わるく、切欠きりかき形成けいせいによる応力集中おうりょくしゅうちゅうのため、発生はっせいする場合ばあいがあるので、裏当うらあて金きんの密着みっちゃくをよくする。		Loại 5: Nứt mối hàn dưới, nứt đầu trên và nứt góc (nứt ở nhiệt độ thấp)
Biện pháp khắc phục như dưới đây:
1: Tiến hành gia nhiệt trước và sau hàn.
2: Nhiệt đưa vào quá thấp.
3: Làm sạch mối hàn để giảm lượng hydro có trong sơn và rỉ sét màu đỏ.
4: Không sử dụng dây hàn bị rỉ sét hoặc bị ướt.
5: Đảm bảo che chắn khí gas đủ để không khí không xâm nhập.
6: Thực hiện quy trình peening.
7: Nứt gốc, có thể xảy ra do tiếp xúc không tốt của tấm lót phía sau hoặc do tập trung ứng suất từ việc tạo ra khe hở nên cần đảm bảo tiếp xúc tốt của tấm lót phía sau.

Lời kết

Nếu không có kiến thức và kinh nghiệm về hàn xì, việc phiên dịch tại xưởng hàn xì thực sự là một rào cản lớn. Thông qua bài viết này, chúng tôi hy vọng có thể chia sẻ kiến thức liên quan đến khuyết tật hàn và cách diễn đạt chúng bằng tiếng Việt. LJ services cung cấp các phiên dịch tiếng Việt am hiểu về kỹ thuật hàn. Xin đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi.

Tài liệu tham khảo：『JIS半自動溶接受験の手引 JIS Z3841半自動アーク溶接技術検定試験テキスト』日本溶接協会　溶接技術検定委員会　編、産報出版、1995年（p.138-144）

Xem ngay bài viết biên dịch Nhật – Việt từ vựng về đồ bảo hộ trong ngành hàn xì dưới đây:

【Phiên dịch tiếng Nhật】Từ vựng về đồ bảo hộ trong ngành hàn xì